به حرف آخر مصدر ها توجه کنید :
رفتن ، گفتن ،آمدن ، شنیدن
آخر آن ها به چه حرفی ختم شده است ؟
حال حرف ن را از آخر آن ها حذف کنید.
به چه کلمه هایی می رسید ؟
رفت ، گفت ،آمد ،شنید این کلمه ها بن ماضی هستند .
بن مضارع
برای ساختن بن مضارع فعل ، اول صورت امری آن را در نظر می گیریم :
مثلا : گرفتن : صورت امری : بگیر ؛حذف حذف ب از اول کلمه : گیر
دیدن : صورت امری : ببین ؛حذف حذف ب از اول کلمه : بین
این قالب نیز برای یافتن بن ماضی و مضارع می تواند کار برد داشته باشد :
او گفت تو گو ؛ او شنید تو شنو
او ساخت تو ساز ؛ او نشست تو نشین
او پرید تو پر ؛ او دوخت تو دوز
صرف کردن
هرگاه صورت های شش گانۀ فعل را به طور مرتب به دنبال هم بیاوریم می گوییم آن را صرف کرده ایم .
می روم ، می روی ، می رود
می رویم ، می روید ، می روند
شناسه
رفتم ،رفتی ،رفت ،رفتیم ،رفتید ،رفتند
آن قسمت که به رنگ زرد نوشته شده است و با صرف فعل تغییر می کند شناسه نامیده می شود .
شناسه ٰجزیی است که به آخر فعل افزوده می شود و شخص فعل را مشخص می کند .
زمان فعل ها :
فعل سه زمان اصلی گذشته ،حال و آینده را می رساند .
می روم ،بروم (حال )
رفتم،می رفتم ،رفته ام ،رفته بودم ،رفته باشم (گذشته )
خواهم رفت (آینده )
انواع زمان :
ماضی ساده : اگر به بن ماضی فقط شناسه افزوده شود . ماضی ساده به دست می آید .
بن ماضی + شناسه
رفت + شناسه ها
رفتم ،رفتی ،رفت ،رفتیم ،رفتید ،رفتند
شناسه ٰجزیی است که به آخر فعل افزوده می شود و شخص فعل را مشخص می کند .
آن چنان که می بینید در زمان ماضی ساده سوم شخص مفرد شناسه ندارد .
فعلی که زمان آن ماضی ساده است ، فعلی است که در زمان گذشته انجام یافته و تمام شده است.
ماضی استمراری :
اول شخص دوم شخص سوم شخص
می رفتم می رفتی می رفت
می رفتیم می رفتید می رفتند
فعلی که در زمان ماضی استمراری بیان شود ، انجام آن در گذشته مدتی ادامه یافته است .
ماضی بعید :
اول شخص دوم شخص سوم شخص
رفته بودم رفته بودی رفته بود
رفته بودیم رفته بودید رفته بودند
این فعل در زمان گذشته و قبل از انجام فعلی دیگر انجام یافته است .
من دیروز این کتاب را خواندم علی سه روز قبل آن را خوانده بود .
ماضی التزامی:
اول شخص دوم شخص سوم شخص
رفته باشم رفته باشی رفته باشد
رفته باشیم رفته باشید رفته باشند
وقوع این فعل در زمان گذشته با شک و تردید همراه است .
اگر علی درسش را خوانده باشد قبول خواهد شد.( ممکن است نخوانده باشد)
ماضی نقلی :
اول شخص دوم شخص سوم شخص
رفته ام رفته ای رفته است
رفته ایم رفته اید رفته اند
این فعل در زمان گذشته روی داده است ولی اثر آن به زمان کنونی نقل شده است .یعنی اثر فعل هنوز هم هست . مادر غذا را آماده کرده است .
(مثلا لحظاتی قبل غذا آماده شده است و حالا هم آماده است )
ماضی ملموس :
اول شخص دوم شخص سوم شخص
داشتم می رفتم داشتی می رفتی داشت می رفت
داشتیم می رفتیم داشتید می رفتید داشتند می رفتند
کاربرد این زمان در در دوجمله ی زیر می توان دید:
من دیروز موقع آمدن او داشتم می رفتم .
داشتم می نوشتم که خودکارم شکست .
(یعنی در حین انجام کاری کار دیگر انجام شده است )
زمان های مضارع :
زمان مضارع یا حال وقوع فعل را در زمان حال نشان می دهد . و اقسام آن به این شرح است :
1.مضارع ساده 2.مضارع اخباری 3.مضارع التزامی 4. مضارع ملموس
مضارع ساده :
ساختمان این فعل :بن مضارع + شناسه
اول شخص دوم شخص سوم شخص
روم روی رود
رویم روید روند
مضارع اخباری :
ساختمان این فعل : می +بن مضارع + شناسه
اول شخص دوم شخص سوم شخص
می روم می روی می رود
می رویم می روید می روند
اخبار به معنی خبر دادن است . و با کاربرد فعل در این زمان می رسانیم که فعل در حال انجام گرفتن است .
مضارع اخباری می تواند در زمان آینده نیز کار برد داشته باشد .
مثلا :ما فردا به اصفهان می رویم . یا در زمان گذشته :حضرت علی علیه السلام می فرماید.
مضارع التزامی:
ساختمان این فعل :ب+بن مضارع + شناسه
اول شخص دوم شخص سوم شخص
بروم بروی برود
برویم بروید بروند
مضارع ملموس :
ساختمان این فعل : (صرف دارم داری ....) +مضارع اخباری
اول شخص دوم شخص سوم شخص
دارم می روم داری می روی دارد می رود
داریم می رویم دارید می روید دارند می روند
مطالبی در مورد مدیریت اموزشی